Wybierz stronę

Jak czytać wykresy?

Jak czytać wykresy?

Systemy nagłośnieniowe opatrzone są zestawem parametrów technicznych, które mają określać właściwości nagłośnienia. Jednak nagłośnienie zmienia swoje właściwości w funkcji częstotliwości, dlatego znacznie dokładniejszym opisem możliwości technicznych nagłośnienia jest jego charakterystyka. Warto mniej więcej rozumieć, co widzimy na wykresie i czy to dobrze czy źle, że właśnie tak to wygląda. Poniżej krótki opis najczęściej spotykanych charakterystyk.

Charakterystyka częstotliwościowa

charakterystyka częstotliwościowa

Charakterystyka częstotliwościowa + pomiary kątowe

Jest to wykres prezentujący skuteczność w funkcji częstotliwości. Skuteczność to parametr, który mówi nam o tym jak dobrze radzi sobie głośnik z przetwarzaniem dostarczonej energii elektrycznej na dźwięk. Idealny wykres powinien być linią prostą poziomą w całym zakresie pracy systemu nagłośnieniowego. Jeżeli głośniki będą równomiernie odtwarzały wszystkie częstotliwości to dźwięk, jaki z nich usłyszymy będzie miał dokładnie takie same proporcje jak ten, który do nich dostarczyliśmy.

Jednak, jeżeli się nad tym zastanowimy, to w rzeczywistości bardzo niewielka część słuchaczy stoi dokładnie w osi nagłośnienia. Dlatego jeszcze bogatszym źródłem informacji jest charakterystyka częstotliwościowa zmierzona dla kilku kątów. W ten sposób możemy ocenić czy dany system zachowuje proporcje dźwięku dla większości słuchaczy. Może się okazać, że system ma bardzo wyrównaną charakterystykę w osi i ma bardzo duży brak środkowego pasma pod kątem 15°. Jeżeli spróbujemy skompensować ten spadek przy użyciu korektora ? okaże się, że stworzymy nadmiar danej częstotliwości w osi.

Systemy, które mają dużą różnice w proporcjach pod różnymi kątami (w zakresie zakładanego rozproszenia) są bardzo ciężkie do wystrojenia i raczej nie da się tego zrobić bardzo dobrze. Dlatego właśnie niezwykle ważne jest to, aby system (nawet, jeżeli charakterystyka jest nie do końca wyrównana) miał podobne zachowania pod różnymi kątami ? jeżeli brakuje basu w osi oraz pod kątami to można do nieco dodać i wszędzie będzie to pozytywna zmiana.

Bardzo poszarpana charakterystyka świadczy o tym, że nagłośnienie będzie w znacznym stopniu odkształcało brzmienie odtwarzanego utworu. Zawsze lepsza jest wyrównana charakterystyka systemu nagłośnieniowego niż dobry korektor. Jakiekolwiek ruchy, które mają za zadanie ?podciąganie? częstotliwości, których brakuje w charakterystyce powodują dostarczanie dodatkowej mocy ze wzmacniacza. W takich sytuacjach, przesada może doprowadzić do uszkodzenia sprzętu. Dodatkowo z charakterystyki częstotliwościowej można wyczytać, w jakim zakresie częstotliwości dany system poradzi sobie najlepiej.

Nie należy nagłośnienia wykorzystywać do odtwarzania dźwięków dla których jego skuteczność jest bardzo niska. Aby je usłyszeć należałoby wtedy bardzo je podbić na korektorze co jak już przed chwilą wspomnieliśmy może się źle skończyć dla nagłośnienia.

Przeglądając wykresy trzeba zawsze uważać na to jakie jest ?uśrednienie? charakterystyki. Przy charakterystyce powinien znajdować się ułamek : 1/N oktawy. Im większa wartość N tym bardziej dokładny jest wykres. Jeżeli N ma małą wartość wtedy większość wykresów jest w miarę ?gładkich?. 1/12 oktawy to już bardzo dokładny wykres.

Trzeba jednak pamiętać o tym, że wykres częstotliwościowy daje nam pojęcie o tym jak według pomiaru zachowuje się system. Z żadnego wykresu nie da się wyczytać jakości brzmienia ? to ZAWSZE trzeba ocenić na słuch.

Charakterystyka wodospadowa

Charakterystyka wodospadowa

Charakterystyka wodospadowa

Charakterystyka wodospadowa wersja 2

Charakterystyka wodospadowa wersja 2

Jej głównym przeznaczeniem jest określenie jak zachowuje się nagłośnienie w funkcji czasu. Chodzi tutaj o to jak szybko ?wygasa? emisja dźwięku po jego odcięciu. Przy odtwarzaniu dźwięków, poza ich proporcjami (charakterystyka częstotliwościowa), bardzo istotna jest także ich selektywność.

Każdy głośnik charakteryzuje się pewną bezwładnością membrany, która po odcięciu doprowadzonego sygnału będzie jeszcze przez chwilę drgała. Dodatkowo w samej obudowie głośnikowej występują rezonanse, które mogą się odzywać już po zatrzymaniu pracy głośnika. Jest to zjawisko o tyle niepożądane ponieważ w takiej sytuacji dźwięki ?stare? będą zachodziły na ?nowe? i całość będzie się traciła ostrość brzmienia. Takie właśnie zjawiska można zaobserwować na charakterystyce wodospadowej.

Występują dwie odmiany (a przynajmniej z tyloma ja się zetknąłem) tego rodzaju wykresu.

  • Pierwsza z nich jest ?3d? i przypomina wodospad. W pionie mamy natężenie na szerokości częstotliwość a w głębokości czas (wersja czarnobiała).
  • Druga jest ?2d?, aby zachować możliwość przekazania 3 wartości wykorzystano skalę kolorów. Na płaszczyźnie odłożone są częstotliwość oraz czas, natomiast natężenie opisane jest za pomocą kolorów (wersja kolorowa).

Tutaj także trzeba zwracać uwagę na to jakie jest wygładzenie wykresu (opis na końcu charakterystyki częstotliwościowej).

Impedancja

Charakterystyka impedancji

Charakterystyka impedancji

Tego wykresu przy nagłośnieniu się tak często nie spotyka ponieważ nie jest on tak istotny. Znacznie częściej możemy go spotkać przy głośnikach, ponieważ jest niezwykle istotny dla projektowania systemów. Pierwszą ważną informacją jaką niesie dla nas ta charakterystyka jest to, że w rzeczywistości impedancja jest zależna od tego jaka jest częstotliwość sygnału a nie jest równa te 4,8,16 czy inną wartość. Impedancję wyrażamy w Ohmach (pewnie wszyscy wiedzą ale napisałem dla pewności). Z punktu widzenia użytkownika niewiele możemy tutaj wyczytać. W impedancji jest zawarta informacja o tym gdzie głośnik (na jakiej częstotliwości) zaczyna skutecznie przetwarzać dostarczoną moc na dźwięk. Jest to częstotliwość nad jego rezonansem. Natomiast im częstotliwość wyższa tym głośnik zaczyna ponownie radzić sobie coraz gorzej ze względu na bezwładność membrany.

Impuls

Impuls

Impuls

Ten wykres jest po części pokryciem charakterystyki wodospadowej. Prezentuje natężenie dźwięku w funkcji częstotliwości czasu. Jego głównym zadaniem jest prezentacja ?spójności? dźwięku w czasie. Idealny przebieg impulsu to taki na którym czerwony obszar (największe natężenie) układa się w pionową linię na środku wykresu. Jeżeli przetniemy wykres na pół i weźmiemy pod uwagę jedynie to co dzieje się od maksimum do przodu w czasie uzyskamy przebieg charakterystyki wodospadowej.
Z tego wykresu można wyczytać to jak dobrze zbiegają się ze sobą emisje poszczególnych głośników. Im bardziej są one ze sobą zgodne tym bardziej ?w punkt? będzie uderzał każdy kolejny dźwięk.

O autorze

Pin It on Pinterest